Паводле дадзеных Галоўнага статыстычнага ўпраўлення, Уроцлаў цяпер займае трэцяе месца ў Польшчы па колькасці жыхароў, абагнаўшы Лодзь. У сталіцы Ніжняй Сілезіі пражывае больш за 670 тыс. жыхароў, а прынамсі чвэрць насельніцтва - іншаземцы.
Беларуская служба паразмаўляла з дырэктаркай Бюро міжнароднага супрацоўніцтва мэрыі Уроцлава Эвай Голамб-Навакоўскай (Ewa Gołąb-Nowakowska) пра мультыкультуралізм горада, звязаныя з ім выклікі і магчымасці.
— Чаму менавіта Уроцлваў такі? Я думаю, што гэта частка ДНК нашага горада. Уроцлаў - шматкультурны горад. Уроцлаў шмат разоў мяняў сваю нацыянальную прыналежнасць, бо ён быў заснаваны чэхамі, пазней горад быў нямецкім, быў габрэйскім, ён быў польскім, потым зноў нямецкім, і зноў стаў польскім пасля Другой сусветнай вайны. Але кожны адчувае сябе тут як дома. Ва Уроцлаве няма сем’яў, якія жылі б тут стагоддзямі.
Пасля Другой сусветнай вайны насельніцтва змянілася на 100%, і гэта насельніцтва ўсё яшчэ змяняецца, з’яўляюцца новыя групы і ўсё гэта змешваецца. Таксама як і Уроцлаў, мы - ягоныя жыхары - вельмі адкрытыя да свету. Калі пачаўся крызіс з бежанцамі, калі пачалася поўнамаштабная расійская агрэсія супраць Украіны, сюды прыехала шмат украінцаў, але сюды яны ехалі яшчэ і таму, што прадстаўнік іх сямей былі тут ужо раней. Людзі трапілі сюды, знайшлі працу, некаторыя стварылі сем’і і звычайна жывуць у нашым горадзе. Падобная сітуацыя з беларусамі пасля 2020 года.
У колькасным вымярэньні, як за апошні час зьмяніўся этнічны склад Уроцлава?
— Раней Уроцлаў быў чацвёртым па колькасці насельніцтва горадам Польшчы. Дзякуючы мігрантам і міжнароднай супольнасці па колькасці жыхароў Уроцлаў стаў трэцім. Паводле нашых ацэнак, у нас жыве прыкладна 200 тыс. украінцаў. У нас няма дакладнай статыстыкі, таму што няма абавязку рэгістрацыі. Але паводле спажывання вады і званкоў з украінскімі нумарамі тэлефонаў, мы ведаем, што іх вельмі шмат. Беларусаў таксама многа, іх каля 20 тыс., таксама ва Уроцлаве вялікая індуская дыяспара. Апрача гэта тут жыве вельмі вялікая карэйская дыяспара, напэўна, самая вялікая ў Польшчы. 40% усяго карэйскага бізнесу ў Польшчы, знаходзіцца ў ваколіцах Уроцлава.
Горад Уроцлаў падтрымлівае мультыкультуралізм. Ствараюцца розныя ініцыятывы, напрыклад, гэтае месца, дзе мы знаходзімся. Мне здаецца, што Варшаве вельмі не стае такой прасторы як гэты «Пераход дыялогу».
— Przejście Dialogu з'яўляецца часткай Уроцлаўскага Цэнтра сацыяльнага развіцця, сапраўды мультыкультурныя прасторы. Яно паўстала з думкай пра ўцекачоў. Бо тут можна атрымаць юрыдычную кансультацыю, моўную падтрымку і г. д. Лядзяцца заняткі польскай мовы. Тут таксама працуе падраздзяленне арганізацыі Wromigrant, якая дапамагае ўцекачам з Украіны, якія прыязджаюць ва Ўроцлаў і хочуць тут застацца, працуе гэта так званае адно акно.
Мы стараемся ім дапамагчы і крок за крокам паказваем, як пачаць новае жыццё ва Уроцлаве. Як запісаць дзяцей у школу, як пайсці на працу, як аформіць страхоўку, як схадзіць да лекара, як вывучыць польскую мову, атрымаць юрыдычную кансультацыю. Тут усё гэта заўсёды робіцца бясплатна. Робім гэта для грамадства, для нашых жыхароў, для замежных грамадзянаў, якія хочуць застацца ва Уроцлаве, таму што мы ставімся да іх гэтак жа, як да іншых жыхароў Уроцлава.
Гэта гучыць цудоўна, але вы ўпэўненыя, што разам з гэтай разнастайнасцю не ўзнікаюць праблемы, у тым ліку, канфлікты на нацыянальнай глебе? Як Уроцлаў дае сабе рады?
— Ёсць у палякаў нешта такое, што мы вельмі ахвотна дапамагаем. Калі пачалася вайна ва Украіне, была вялікая дапамога, людзі развозілі бежанцаў, прывозілі ежу, пераводзілі грошы на рахункі, усё каб дапамагчы тым, хто ў вялікай бядзе.
Цяпер гэта крыху зьмянілася, і таму, што польская дзяржава вельмі дапамагала, і таму, што сацыяльную дапамогу ад дзяржавы атрымліваюць ўкраінскія грамадзяне. У грамадстве ёсьць пэўнае адчуванне, маўляў, чаму ўкраінцы атрымліваюць больш за нас, чаму, напрыклад, украінцам лягчэй аддаць дзяцей у школы і г. д. Пералічаныя стэрыятыпы абсалютная няпраўда. Мы проста ставімся да ўкраінцаў, як да нашых грамадзян. Тым больш, што яны атрымалі гэтыя правы ў сувязі з тым, што ва Украіне ідзе вайна. Мы стараемся ставіцца да іх аднолькава, я маю на ўвазе, што мы робім так як горад, як дзяржаўная установа. Не заўсёды гэта сустракаецца з разуменнем і задавальненнем з боку палякаў. Безумоўна, патрэбна вялікая праца, у тым ліку інфармацыйная для грамадства каб гэта стаўленне змянялася.
Як горад, мы правялі некалькі інфармацыйных кампаній, таксама пры вялікай падтрымцы ЮНІСЕФ, таму што ЮНІСЕФ з'яўляецца нашым галоўным інстытуцыйным партнёрам, калі справа даходзіць да дапамогі бежанцам. Проста мы паказваем, што гэта пераважна ўцякачкі, жанчыны з дзецьмі, грамадзянкі Украіны, якія прыязджаюць сюды, распавядаюць свае гісторыі, дзякуюць нам за дапамогу. Таму што ёсць і вялікая падзяка ад гасцей, скажам так, якія сталі нашымі суграмадзянамі.
Мы таксама стараемся гэта рабіць на ўзроўні камунікацыі і паказваць добрыя бакі таго, што яны тут. Сюды не прыязджаюць, каб нешта ў нас адабраць, яны тут, каб працаваць. Плацяць падаткі, дзеці ходзяць у школу, вучаць польскую мову. Яны з'яўляюцца часткай грамадства, і дзякуючы гэтаму горад развіваецца, горад расце і горад становіцца заможней. Мы таксама звяртаем увагу на гэта, каб жыхары Уроцлава ўсвядомілі, што іх суседзі, уцекачы з Украіны, у больш складанай сітуацыі. Мы хочам, каб было такое ўзаемаразуменне, але дабіцца гэтага няпроста.
Слухайце аўдыё!
Эдуард Жолуд